អង្គការសុខភាពពិភពលោកពង្រឹងសុវត្ថិភាពសុខភាពនៅព្រំដែនកម្ពុជាក្នុងអំឡុងពេលរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ និងនាពេលអនាគត
អត្តបទដោយ អង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា
នៅដើមឆ្នាំ២០២៣នេះ ចំនួនមនុស្សដែលឆ្លងកាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិដូងក្នុងខេត្តបាត់ដំបងនៃប្រទេស កម្ពុជាអាចមានរហូតដល់ ២០០នាក់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំមុននេះ ចំនួនអ្នកដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកទ្វារអន្តរជាតិដូងចូលមកកម្ពុជាត្រូវបានគេរកឃើញថាអាចកើនដល់រាប់ពាន់នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ក្នុងចំណោមនោះ ភាគច្រើនជាពលករចំណាកស្រុកដែលបានបាត់បង់ការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយព្យាយាមត្រឡប់មកផ្ទះដើម្បីស្វែងរកការថែទាំសុខភាព ឬចង់មកនៅជាមួយគ្រួសាររបស់ពួកគាត់វិញក្នុងអំឡុងពេលរាតត្បាតរបស់ជំងឺកូវីដ-១៩ជាសាកល។
ដំណើរត្រឡប់មកវិញនៃជនចំណាកស្រុកនៅពេលនោះបានកើនឡើងកាន់តែខ្លាំងឡើងបន្ទាប់ពីច្រកទ្វារព្រំដែនត្រូវបានបិទ ដើម្បីគ្រប់គ្រងការឆ្លងនៃវីរុសកូរ៉ូណាបំប្លែងថ្មី ទម្រង់ដែលតា ដែលកាន់តែងាយឆ្លងជាងមុន។
មន្ត្រីច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិដូង លោក គូ ប៉ូរ៉ាវុធ អាយុ៤៣ឆ្នាំ បានរំឭកពីថ្ងៃដ៏រវល់មួយនៅព្រំដែននោះថា៖ «ជនចំណាកស្រុកប្រហែល ៦០០នាក់ បានមកដល់ព្រំដែនមួយថ្ងៃមុនពេលកំណត់ ចំពេលដែលព្រំដែនត្រូវបានបិទ ដូចនេះពួកគាត់បានសម្រាកនៅក្នុងតង់ និងកណ្តាលវាលពេញមួយយប់។ ពេលនោះពិតជាពេលដែលខ្ញុំមិនអាចបំភ្លេចបាន។ ខ្ញុំអាណិតជនចំណាកស្រុកខ្មែរដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញជាងគេ»។
ដោយវីរុសបំប្លែងថ្មី ដែលតា មានកម្រិតហានិភ័យខ្ពស់ កិច្ចប្រតិបត្តិការសម្រាប់ការឆ្លងព្រំដែនតាមបណ្តោយព្រំដែនប្រវែង ៨០០គីឡូម៉ែត្រជាប់នឹងប្រទេសថៃ ត្រូវបានពង្រីកយ៉ាងចាំបាច់ និងឆាប់រហ័សដើម្បីការពារសុខភាពរបស់អ្នកត្រឡប់មកស្រុកវិញទាំងអស់គ្នា និងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរីករាលដាលក្នុងសហគមន៍ទ្រង់ទ្រាយធំនៅទីជនបទដែលអាចគំរាមគំហែងដល់សមត្ថភាពទប់ស្កាត់របស់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាល។
តាមរយៈកម្មវិធីរួមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានចាប់ដៃគូជាមួយអង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៏ (IOM) មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) និងមូលនិធិសហប្រជាជាតិដើម្បីកុមារ (UNICEF) ដើម្បីជួយដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការពង្រឹងសុវត្ថិភាពសុខភាពនៅតាមខេត្តជាប់ព្រំដែនពោលគឺ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង និងឧត្តរមានជ័យ ខណៈពេលដែលជំងឺកូវីដ-១៩រាតត្បាតជាសកល។
អ្នកនាង ឈឿប យឿត អាយុ ២៩ឆ្នាំ ដែលមានមុខងារអតីតជាឆ្មបមុនពេលមានការរាតត្បាតជាសកលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយបានក្លាយខ្លួនជាមន្ត្រីច្រកទ្វារព្រំដែនបឹងត្រកួននៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីជួយក្នុងផ្នែកវិធានការបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលត្រូវបានដាក់បន្ថែមដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យពលករធ្វើការតាមរដូវកាល និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុកអាចឆ្លងកាត់ព្រំដែនដើម្បីធ្វើកិច្ចការជាប្រចាំថ្ងៃ។
អ្នកនាង យឿត បានយល់ឃើញថាការងារខាងលើនេះជាឱកាសរៀនសូត្រមួយដែលបានជួយឱ្យគាត់កាន់តែមានទំនុកចិត្ត និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចសម្រាប់ការឆ្លើយតបបន្ទាន់នាពេលអនាគត។
អ្នកនាងបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំចូលចិត្តការងារនេះដោយសារតែវាបានបង្ហាត់បង្រៀនខ្ញុំ និងជួយឱ្យខ្ញុំរីកចម្រើនជាងមុន។ ឥឡូវនេះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ជឿជាក់ជាងពេលដែលខ្ញុំទើបនឹងចាប់ផ្ដើមដំបូង។ ពេលនោះខ្ញុំភ័យណាស់»។
អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានធ្វើការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាល និងមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្ត ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកមណ្ឌលសុខភាព បុគ្គលិកព្រំដែន និងបុគ្គលិកមណ្ឌលចត្តាឡីស័ក ក្នុងការបង្ការ និងគ្រប់គ្រងការឆ្លងមេរោគ របៀបថែទាំអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ និងវិធីជួយដល់ជនចំណាកស្រុកដែលវិលត្រឡប់មកវិញ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ទទួលបាននូវការស្វាគមន៍ប្រកបដោយមនុស្សធម៌ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរដើម្បីធានាឱ្យបាននូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់។ អង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏បានធ្វើការចុះពិនិត្យទីតាំង បង្វឹកនៅនឹងកន្លែង ដឹកនាំវគ្គបណ្តុះបណ្តាលក្រុមគ្រូបង្គោល រៀបចំសិក្ខាសាលាតាមបណ្តាញអុីនធឺណិត និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយវិស័យផ្សេងៗទៀតផងដែរ។
លោកជំទាវ ជូ ប៊ុនអេង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ បានមានប្រសាសន៍ថា កម្មវិធីរួមគ្នានេះគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃការឆ្លើយតរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទៅនឹងជំងឺរាតត្បាតជាសាកល។
លោកជំទាវបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «កាលពីមុន យើងមិនបានត្រៀមខ្លួនប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតដ៏ឆាប់រហ័សដូចកូវីដ-១៩នេះទេ ប៉ុន្តែកម្មវិធីរួមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហា និងតម្រូវការរបស់យើង ជាពិសេសក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងដែលពាក់ព័ន្ធនឹងចលនាចល័តរបស់ប្រជាជន ជាឧទាហរណ៍ដោយផ្តោតបន្ថែមលើការគ្រប់គ្រងសុខភាពនៅតាមច្រកទ្វារព្រំដែនជាមួយសហគមន៍ជនចំណាកស្រុក។
«វិធានការអាហារ កម្ចាត់មេរោគ ទឹកស្អាត និងអនាម័យ ការស្ទង់កម្ដៅ ការបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកសីលធម៌ ការធ្វើចត្តាឡីស័កតាមស្ដង់ដារ សេវាសុខភាព និងជំនួយផ្នែកអប់រំសុខភាពសម្រាប់ទាំងមណ្ឌលចត្តាឡីស័ក និងមណ្ឌលសុខភាព ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅក្នុងសហគមន៍ សុទ្ធសឹងតែបានរួមចំណែកកាត់បន្ថយការរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់ជំងឺកូវីដ-១៩»។
កម្មវិធីរួមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមិនត្រឹមតែបានជួយដល់បុគ្គលិកសុខាភិបាល បុគ្គលិកព្រំដែន និងបុគ្គលិកចត្តាឡីស័កនៅក្នុងខេត្តទាំងបីឱ្យអាចឆ្លើយតបទៅនឹងភាពស្មុគស្មាញនៃជំងឺរាតត្បាតសាកលកូវីដ-១៩ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែកម្មវិធីរួមនេះក៏បានពង្រឹងប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាព និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងព្រំដែន ដើម្បីការពារ រៀបចំ និងឆ្លើយតបទៅនឹងគ្រោះអាសន្ននាពេលអនាគតផងដែរ។ បុគ្គលិកពាក់ព័ន្ធបានបង្កើននូវចំណេះដឹង និងជំនាញរបស់ពួកគាត់លើជំងឺឆ្លង ការបង្ការ និងការគ្រប់គ្រងជំងឺរាតត្បាត ហើយឥឡូវនេះគាត់ក៏មាននីតិវិធីជាស្តង់ដារដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការផ្ទុះជំងឺនាពេលអនាគត និងគ្រោះអាសន្នផេ្សងៗ។
លោក ប៉ូរ៉ាវុធ បានឱ្យដឹងថា ជំនួយពីកម្មវិធីរួមនេះបានធ្វើឱ្យក្រុមរបស់លោកអាចត្រៀមខ្លួនបានល្អប្រសើរជាងមុនសម្រាប់គ្រោះអាសន្ននាពេលអនាគត។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពួកយើងនឹងអាចគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍សុខភាពបានល្អជាងពីរឆ្នាំមុន។ នៅពេលនោះ អ្វីៗគឺថ្មីទាំងស្រុងសម្រាប់ពួកយើង ប៉ុន្តែកន្លងមកនេះ យើងបានរៀនពីបទពិសោធន៍ ហើយបានទទួលការគាំទ្រជាបន្តបន្ទាប់ពីក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក»។